Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, su eserleri ihracatının 2022’de 1,5 milyar doları aşmasını beklediklerini bildirdi.
Kirişci, 21 Kasım Dünya Balıkçılar Günü münasebetiyle yaptığı yazılı açıklamada, denizlerdeki varlıkları korurken balıkçılık dalını de desteklediklerini belirtti.
Bu çerçevede son 20 yılda balıkçılara 10,2 milyar lira ÖTV indirimli yakıt dayanağı, 7,2 milyar lira yetiştiricilik dayanağı, 82,9 milyon lira küçük ölçekli balıkçılık dayanağı verdiklerine dikkati çeken Kirişci, bu kapsamda bugünkü kıymetle toplam 18,2 milyar lira ödeme yapıldığını vurguladı.
Kirişci, balıkçılık kesiminin ülke muhtaçlığının üzerinde bir avcılık kapasitesine sahip olduğunun altını çizerek, “Geçen yıl su ürünleri ihracatımız 1,4 milyar doların üzerinde gerçekleşti. 2022 yılı su ürünleri ihracatımızın 1,5 milyar doları aşmasını bekliyoruz. 2023 yılı ihracat hedefimiz 2 milyar dolara emin adımlarla ilerliyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde imzaladığımız balıkçılık anlaşmaları ile reislerimiz, Atlantik’ten Hint Okyanusu’na kadar uluslararası sularda avcılık yapmaktadır.” sözlerini kullandı.
Türk balıkçıların, ülke sularında avlanan balık ölçüsünün en az 3 katı olan yaklaşık 1 milyon ton balığı, memleketler arası sularda, okyanuslarda avlandığına işaret eden Kirişci, avlanılan balıkların da işbirliği yapılan ülkelerde kurulan fabrikalarda işlendiğini aktardı. Kirişci, böylelikle öbür ülke vatandaşlarına istihdam imkanı sağlanırken tıpkı vakitte Türkiye’ye de yüz milyonlarca dolar kazandırıldığını dile getirdi.
Bakan Kirişci, su ürünleri politikalarının ana hedefinin denizlerdeki ve iç sulardaki su ürünleri kaynaklarını korumak ve sulardaki varlığın sürdürülebilirliğini sağlamak olduğuna değinerek, şunları kaydetti:
“Artık şunu çok iyi biliyoruz, doğal kaynaklar sonsuz değildir. Pek bilinmiyor ama dünyadaki oksijen üretiminin yüzde 50-80’i denizlerdeki planktonlar ve öteki bitkiler tarafından üretilmektedir. Münasebetiyle yalnızca balıkları değil, deniz çayırlarını, algler ve deniz ekosisteminin tamamını korumalıyız. Bu çerçevede denetim ve kontrol botlarımızla deniz ve iç sularımızı koruyor, araştırma gemilerimizle inceliyoruz. Yeni hizmete aldığımız Su Eserleri Gen Bankası ile genetik gereçleri koruma ediyoruz. Su kaynaklarımızın korunması için bakanlığımızca balık üretilmesine de başka bir değer veriyoruz.”
Güneydoğu Anadolu’da şabut balığı, Akdeniz’de orfoz, lahoz ve mercan, Ege’de çipura ve levrek, Karadeniz’de kalkan, mersin ve doğal alabalık başta olmak üzere 15 ayrı türden balığı su kaynaklarına bıraktıklarının altını çizen Kirişci, “Bu kadar farklı cinsle balıklandırma yapan en becerikli ülkelerden biriyiz. 2022 yılı sonunda her bir vatandaşımız için birer adet olmak üzere yaklaşık 84 milyon yavru balığı su kaynaklarına bırakmış olacağız. İnşallah, Cumhuriyetimizin 100. yılına yani Türkiye Yüzyılı’na yakışır şekilde, balıklandırma miktarını 2023’te 100 milyon adede çıkarmayı hedefliyoruz. Bu vesileyle tüm balıkçılarımızın 21 Kasım Dünya Balıkçılar Günü’nü kutluyorum.” değerlendirmesini yaptı.
Yaklaşık 70 gemi başka ülke kara sularında avcılık faaliyetinde bulunuyor
Öte yandan bakanlık açıklamasına göre, bu yıl yaklaşık 70 gemi başka ülke kara sularında avcılık faaliyetinde bulunuyor. Balıkçılar, başta Moritanya olmak üzere Gine Bissau ve Gürcistan’da avcılık yapıyor. Bu kapsamda ülke iktisadına yaklaşık 600-700 milyon dolar katkı sağlandı.
Geçen yıl su eserleri ve balıkçılık üretimi 799 bin 844 ton olarak hesaplanırken, Türkiye’de denizlerinde avlanan su ürünlerinde ağırlıklı olarak hamsi, palamut, sardalya, çaça, istavrit, lüfer, mavi yüzgeçli orkinos ve beyaz kum midyesi dikkati çekiyor.
İç sularda ise ağırlıklı olarak inci kefali, sazan, gümüşi havuz balığı ve gümüş balığı avcılığı yapılırken, yetiştiricilikte de en çok çipura, levrek, alabalık ve Türk somonu üretiliyor.
2022’de bugüne kadar en çok palamut avcılığı yapılırken, 2021’de ise en çok hamsi avlandı.
Koruma faaliyetleri
Su eserleri stoklarının korunması ve sürdürülebilirlik için kimi bölgelerde toplamda 87 muhafaza alanı oluşturulurken, av aracına, üreme vakitlerine nazaran de yasak ve sınırlamalar bulunuyor.
Ayrıca ticari avcılığı yapılan tiplere bir defa üreme talihi verebilmek için avlanabilir minimum uzunluk uzunluğu sınırlaması getirildi.
Sürdürülebilir su eserleri avcılığının sağlanabilmesi, jenerasyonu tehlikede olan cinslerle endemik çeşitlerinin korunması ve yasa dışı avcılık faaliyetleri ile gayret için aktif kontrol sistemi yürütülüyor.
Bu kapsamda bakanlık takımlarınca denizlerde, karaya çıkış noktalarında, nakil yollarında, balık hallerinde, sürece tesislerinde, toplu tüketim yerlerinde ve perakende satış yerlerinde kontroller yapılıyor. 2021’de bakanlıkça Kıyı Güvenlik Komutanlığıyla birlikte 193 bin kontrol gerçekleştirildi ve toplam 27,6 milyon lira idari para cezası uygulandı.
